Ribeira do Paul

Santo Antão is het meest westelijk gelegen eiland van het Afrikaanse Kaapverdië.

Vruchtbare rivierbeddingen door uitgekiende irrigatie

In het vulkanische berglandschap van het eiland Santo Antão in Kaapverdië hebben rivieren indrukwekkende valleien uitgesleten.

Het dal Ribeira do Paúl, waardoor de gelijknamige rivier stroomt, staat te boek als één van de mooiste landschappen van de Afrikaanse eilandengroep. 

Vooral door de spectaculaire hoogteverschillen en adembenemende uitzichten is dit gebied voor wandelliefhebbers een onbetwist walhalla.

De vallei van de Ribeira do Paúl, gefotografeerd vanaf 1.400 meter hoogte bij de uitgedoofde vulkaankrater Cova de Paúl.

De rivier wordt gevoed door verschillende natuurlijke bronnen in de steile halfronde wand die het begin van het dal markeert.

Het water uit deze bronnen wordt eerst opgevangen in open reservoirs. Van daaruit zorgen talloze irrigatiekanaaltjes voor de verdeling van het water over de omliggende landerijen.

Deze zogenaamde levada’s staan samen met de opvangbassins onder toezicht van ‘watermeesters’, die verantwoordelijk zijn voor een evenwichtige distributie onder de boeren.

Zij kunnen daardoor een groot deel van het seizoen producten blijven verbouwen. 

Moestuin van 8 km

Dit uitgekiende systeem zorgt er ook voor dat continu een laagje water door de rivierbedding stroomt.

Terwijl de meeste rivieren elders op het eiland het grootste deel van het jaar kurkdroog staan en geheel afhankelijk zijn van de korte regentijd, bezorgt de permanente aanwezigheid van water de Ribeira do Paúl een vruchtbare uitstraling.

Inventief

De bewoners langs de rivier maken daar dankbaar gebruik van en leiden het water op inventieve wijze door alle delen van de bedding, zodat hierin talloze producten kunnen worden verbouwd. 

Woeste stroom

Aan deze 8 km lange moestuin komt doorgaans een abrupt einde als omstreeks september de eerste regen valt en de rivier verandert in een woeste stroom. 

Het is de kunst om dat moment voor te blijven en de laatste oogsten op tijd binnen te halen. 

Rijke oogst

Veruit het populairste gewas dat in de rivierbedding wordt verbouwd is de yam. Deze Aziatische aardappelsoort groeit uitsluitend in water en alleen de wortel wordt gegeten. Verder is er doorgaans een rijke oogst aan bananen, maïs, bonen, tomaten, zoete aardappelen, koolsoorten, ananas, papaja, avocado en de meest uiteenlopende kruiden. In de directe omgeving groeien ook suikerriet en koffiebonen.

Lees ook het rivierverhaal Natuurlijke bronnen een fantastisch geschenk’

Bij Vila das Pombas in de gemeente Paúl mondt de rivier uit in de Atlantische Oceaan.

Lees ook het rivierverhaal Duizendpoot Hetty Guddens

Ribeira Grande staat grootste deel van het jaar droog 

De monding van de Ribeira Grande.

Eén van de grotere rivieren op Santo Antão is de Ribeira Grande. Deze stroom van 25 km mondt in de gelijknamige stad uit in de Atlantische Oceaan. 

De rivier is slechts enkele maanden per jaar gevuld met water. Na de regentijd valt de rivier zo’n tien maanden volledig droog. 

De sterk ingezoomde foto is gemaakt vanaf het hoogste punt van de Estrada de Corda, de belangrijkste wegverbinding van het eiland tussen Ribeira Grande en Porto Novo.

Kort na de bron bij Lombo de Santa worden de Ribeira Grande en de ernaast gelegen weg op grote hoogte overspannen door een in 1956 gebouwd aquaduct.
In de langdurige droge periode staan ten behoeve van bouwwerkzaamheden overal in de bedding van de Ribeira Grande zandzeefinstallaties.

Vallei Ribeira da Torre blijft altijd groen

De Ribeira da Torre stroomt over een lengte van 12 km dwars door de gelijknamige vallei, die door de aanwezigheid van talloze natuurlijke bronnen vrijwel het gehele jaar een groene uitstraling heeft.

Evenals in het dal van Ribeira do Paúl wordt de rivierbedding van de Ribeira da Torre gebruikt voor het verbouwen van allerlei gewassen.  

Sprookjesachtige Ribeira das Fontainhas

Het in een sprookjesachtig decor op een rotspunt gedrapeerde dorpje Fontainhas in het noorden van Santo Antão ligt langs een populaire route voor bergwandelaars.

Diep in de vallei baant de slechts enkele kilometers lange Ribeira das Fontainhas zich een weg naar de zee.

De monding van de Ribeira das Fontainhas. Ook hier wordt de rivierbedding gebruikt voor het verbouwen van gewassen.