Aangrijpende documentaire over Nieuw-Zeelandse Whanganui River
Aan het begin van een vijfdaagse kanotocht over de Whanganui in Nieuw-Zeeland geeft reisleider Ned Tapa de deelnemers indringende woorden ter overdenking mee: “De rivier heeft de leiding en dicteert wat er gebeurt.”
Voogden als bewakers
Ned is één van de Maori-voogden die tot taak hebben de belangen van de Whanganui River te dienen en te waken over haar gezondheid en welzijn.
Unieke functie
Zij vervullen daarmee een unieke functie omdat het hier de eerste rivier ter wereld betreft die rechtspersoonlijkheid heeft verworven.
De door het Nieuw-Zeelandse parlement aangenomen wet, die hieraan ten grondslag ligt, is sinds 2017 officieel van kracht.
In deze bijzondere overeenkomst wordt de rivier door natuurlijke personen vertegenwoordigd. De voogden zijn benoemd door de Nieuw-Zeelandse overheid en de lokale Maori-gemeenschap.
Vanaf 23 mei in bioscoop
De reis over de Whanganui is vastgelegd in een aangrijpende documentaire die vanaf 23 mei in de Nederlandse bioscopen te zien zal zijn.
Delen van ervaringen
Door de film van Corinne van Egeraat en Petr Lom lopen meerdere verhaallijnen.
In het over twee zespersoons kano’s verdeelde gezelschap bevinden zich onder andere de Australische First Nation stamoudste Brendan en zijn dochter Melissa. Zij zetten zich al jaren in voor een ernstig bedreigde rivier in hun eigen land en delen hun vaak schokkende ervaringen met de andere reisgenoten.
Stem van de natuur
Ronduit aangrijpend zijn de overpeinzingen van Brendan waarin hij het luisteren naar de stem van de natuur aanbeveelt.
Rights for Nature
Met deze documentaire doen de makers ook een oproep tot eenheid en saamhorigheid bij de bescherming van de natuur en derhalve ook rivieren.
Daarbij wordt expliciet verwezen naar Rights for Nature, op dit moment wereldwijd de snelst groeiende legale beweging.
Dagelijkse realiteit
De film roept ook de vraag op hoe een rivier met rechtspersoonlijkheid, zoals de Whanganui, in de dagelijkse realiteit daadwerkelijk gestalte kan krijgen.
Sceptici vrezen dat de bijzondere Nieuw-Zeelandse stap in juridische zin weinig nieuwe wapens aan natuurbeschermers geeft en dat vooralsnog sprake is van een politieke en symbolische betekenis.
Maar Maori-riviervoogd Ned Tapa maakt in de documentaire korte metten met die visie. Hij wijst erop dat elders in de wereld nog volop toegepaste ingrepen, zoals irrigatie, het trekken van kanalen en de bouw van dammen bij de Whanganui nu uitgesloten zijn.
