Seine

Van godin Sequana tot Napoleon 

TEKST EN FOTOGRAFIE: SIMONE LENSINK

We logeren in het bosrijke nationaal park de Morvan, een ongerept natuurgebied dat geliefd is bij Nederlanders. Het wemelt er dan ook van de – al dan niet door Nederlanders gerunde –  chambre d’hôtes. 

Zoals Ferme Bouton de Rose in het idyllische Savilly, gelegen op de rand van de Morvan en de beroemde Bourgondische wijnstreek. 

Wie vanuit deze gastvrije Ferme de bossen achter zich laat en richting het noorden rijdt, wordt verrast door een opvallend wijds landschap. Glooiende heuvels, weilanden met de witte Charolais-koeien en af en toe een gehucht. Wat een rust!

Abdij

Voordat we de klim naar de Seine-bron maken, doorkruisen we Saint-Seine-l’Abbaye als laatste stadje. De naam verwijst naar een abdij; verder zijn er drie hotels, een camping en een handjevol restaurants. 

We strijken neer bij Hotel de la Poste voor de lunch. Het is helaas net iets te fris om op de prachtige binnenplaats te eten; dat moet ’s zomers een waar genoegen zijn. De kok van De la Poste heeft de klassieke Bourgondische keuken helemaal in z’n vingers. De kaart wordt gesierd door mooie streekgerechten als oeufs en meurette (gepocheerde eieren in rode wijnsaus), boeuf bourguignon (in wijn gestoofd rundvlees) en civet de lièvre (een ragout van haas). 

De Saint-Seine-abdij is gebouwd op de resten van een kerk uit de zesde eeuw. Het huidige gebouw is de oudste gotische kerk van Bourgogne. Hoewel de naam van de Seine is afgeleid van de Gallische godin Sequana, wordt hier in de kerk in muurschilderingen ook het leven van Saint Seine getoond. Volgens de katholieken heeft hij niet alleen de abdij, maar ook de rivier zijn naam gegeven. 

Napoleon

Vanuit Saint-Seine-l’Abbaye rijden we naar het noorden, omhoog het Plateau van Langres op. De plek van de bron wordt door bordjes aangegeven. 

De bron van de Seine mag dan voor de Galliërs een heilige plaats zijn geweest, Napoleon had ook zo z’n voorkeur voor de rivier. Hij vergeleek de Seine graag met de grootste en belangrijkste rivieren ter wereld en het is geen toeval dat zijn laatste rustplaats – Les Invalides in Parijs – aan de oever van de Seine ligt. 

Bij de bron liet Napoleon III als eerbetoon aan zijn oom en illustere voorganger en natuurlijk aan dé rivier van Frankrijk een grot bouwen die nu wordt gesierd door een waternimf, een kopie van een beeld uit de oudheid. 

De grot ligt in een kunstmatig aangelegd park, waar je nog voelt welke sfeer Napoleon voor ogen moet hebben gehad. 

We dalen van de parkeerplaats de trap naar het park af en stuiten op een groep Fransen. Hun picknicktafel is overladen met stokbroden, salades en een plastic jerrycan witte wijn; vrolijkheid alom. Rechts van hen ligt de bron van de Seine. 

In een poeltje bubbelt het water op z’n dooie akkertje omhoog. Dat blijft in al z’n eenvoud een fascinerend gezicht. 

Zo’n 75 meter na de bron ligt de eerste brug over de nog prille Seine. Het bouwwerkje, dat in Madurodam niet zou misstaan, wordt groots aangekondigd als ‘Le pont Paul Lamarche’, en is vernoemd naar een burgemeester onder wiens verantwoordelijkheid hier opgravingen werden gedaan. 

Vlakbij het bruggetje stond in de eerste eeuw na Christus een Gallische tempel, gewijd aan godin Sequana. Honderden pelgrims kwamen naar deze plek om zich door een priester te laten besprenkelen met het heilige water waaraan geneeskundige eigenschappen werden toegekend. Als dank voor hun genezing lieten zij houten, stenen en bronzen beelden, tabletten en munten achter. 

Pas in 1844 ontdekten archeologen dat op deze plek een tempel moet hebben gestaan en werden meer dan honderd beelden en ruim achthonderd Gallische munten opgegraven. Een groot deel van die schatten is nu te zien in het Musée Archéologique in Dijon.

Nog 776 km naar de monding

Na ons bezoek aan de bron van de Seine zijn we nieuwsgierig geworden naar het verdere traject van de rivier die tot aan de monding 776 km lang is. Na het schilderachtige Châtillon-sur-Seine stroomt de Seine via Troyes en Melun naar Parijs. In de buurt van de hoofdstad tikt de rivier fameuze plaatsen als Fontainebleau en Versailles aan en slingert zich vervolgens via Rouen naar het Kanaal bij Le Havre.