Rijn

Langste rivier van Duitsland

Na het Zwitserse Bazel stroomt de Rijn 800 km lang in noordelijke richting door Duitsland. 

Drie trajecten

De rivier wordt in dit land verdeeld in drie trajecten: van Bazel tot Bingen loopt de Oberrhein, tot Bonn stroomt de Mittelrhein en tot de Nederlandse grens heet de rivier Niederrhein.

Moezel bekendste zijrivier

De Rijn is de langste rivier van Duitsland en wordt gevoed door een groot aantal zijrivieren, zoals Neckar, Main, Lahn, Sieg, Ruhr en Lippe. De bekendste zijrivier is de Moezel, die in Frankrijk ontspringt en bij Koblenz uitmondt in de Niederrhein.

Grote steden

Grote steden aan de Duitse Rijn zijn Karlsruhe, Speyer, Mannheim, Ludwigshafen am Rhein, Worms, Mains, Wiesbaden, Rüdesheim am Rhein, Koblenz, Bonn, Keulen, Düsseldorf, Krefeld, Wesel, Rees en Emmerich.

Ongeveer 60 km noordelijk van Bazel is Breisach het eerste bezienswaardige stadje langs de Duitse Rijn.

In vroeger tijden was de plaats al bekend door de strategische ligging met de Münsterberg als niet te missen herkenningspunt.

Op deze hoogte van grijs vulkanisch gesteente staat der St. Stephansdom.

In Breisach zijn ook de Rijnpoort uit de 17de eeuw en een fontein uit de 13de eeuw de moeite van het bezoeken waard.

De voetgangersbrug over de Rijn tussen het Duitse Kehl en het Franse Straatsburg is een architectonisch staaltje van vernuft.

De brug is ontworpen door architect Marc Mimram en symboliseert de vriendschappelijke betrekkingen tussen Frankrijk en Duitsland.

Deze gouache toont de brug die Kehl bijna tweehonderd jaar geleden verbond met Straatsburg.

Het kunstwerk is omstreeks 1820 gemaakt door de Zwitserse schilder Johann Ludwig Bleuler.

De voetgangersbrug, gezien vanaf de Duitse oever, waar zich een parkgebied met kunstwerken uitstrekt
Scheepvaart in de ochtendnevel tussen Kaub en Oberwesel

Loreley-bocht vereist stuurmanskunst

De Loreley © Foto Rolandt Todt

De Loreley is één van de bekendste toeristische attracties langs de Duitse Rijn. 

Volgens de overlevering zou een nimf op deze rots in een bocht dood en verderf hebben gezaaid door met haar gezang schippers af te leiden. Menig schip zou daardoor tegen de rots zijn gevaren.

Dit volksverhaal is ontstaan doordat talloze schepen op dit deel van de rivier in de problemen raakten.

De bocht rond de Loreley is niet alleen scherp, maar de Rijn is hier ook 113 meter breed en 25 meter diep. Deze factoren veroorzaken onder andere een sterke stroming, waardoor de nodige stuurmanskunst wordt vereist.

Gedicht

De Loreley-rots, die jaarlijks massaal door toeristen wordt bezocht, heeft de bekende dichter Heinrich Heine geïnspireerd tot het schrijven van een gedicht, waaraan ook een lied is gekoppeld.

Vooral de fameuze zin: ‘Ich weiss nicht was soll es bedeuten dass ich so traurig bin‘ heeft het tot één van de populairste Duitse liederen gemaakt.

Obstakels

De rivierbocht is in de jaren dertig van de vorige eeuw ontdaan van de gevaarlijkste obstakels, maar toch gaat het af en toe nog goed mis. Zoals in de winter van 2011, toen een met zwavelzuur geladen schip hier vastliep. 

Wijngaarden op steile hellingen vormen een vertrouwd beeld aan beide zijden van de rivier.
Hoog op een boven Oberwesel gelegen rots ligt het kasteel Schönburg. Op de voorgrond de Michaelskapelle.
Sankt Goar ligt op beide oevers
Bij de ‘Deutsches Eck’ in Koblenz vloeit links de Moezel in de Rijn.

Een monumentaal standbeeld van Keizer Wilhelm I domineert de Deutsches Eck. 

De stad die tweeduizend jaar geleden is gesticht, werd door de Romeinen ‘apud confluentes’ genoemd, oftewel ‘bij de samenvloeiing’.

Emmerich

Op de Rheinpromenade in Emmerich valt veel te genieten.

Van het kijken naar de passerende schepen vanaf de talloze terrasjes tot het bewonderen van allerlei kunstwerken langs de oever.  

De brug die Emmerich met Kleef verbindt
De Rijn nadert Nederland; bij Spijk passeert de rivier de grens. Dat geldt overigens voor de helft van de rivier, want de grens met Duitsland ligt nog over een korte afstand precies in het midden van de rivier. Pas vanaf Millingen stroomt de Rijn volledig over Nederlands grondgebied.

Lees ook De Rijn in Nederland