Na het traject door Frankrijk en België stroomt de Maas vanaf Eijsden nog 240 km over Nederlands grondgebied.
De rivier fungeert na Maastricht enige tijd als grens met België en stroomt iets voorbij Venlo een stukje langs de grens met Duitsland.
In Boxmeer buigt de rivier af in westelijke richting, stroomt boven langs Den Bosch en bereikt de Noordzee via de Bergsche Maas, Amer, Hollands Diep en Haringvliet.
Maastricht is ontstaan bij een doorwaadbare plaats aan de Maas en dankt daaraan zijn naam.
Het Latijnse Mosa Trajectum staat voor ‘oversteek bij de Maas’.
De in de dertiende eeuw gebouwde Sint Servaasbrug is een markant bouwwerk dat beide oevers in de stad met elkaar verbindt.
Schanstoren overblijfsel Kasteel van Arcen
De pal aan de Maas gelegen Schanstoren in het centrum van Arcen, is één van de bezienswaardigheden van dit aantrekkelijke stadje. Het is het overblijfsel van Kasteel van Arcen, dat vanaf de veertiende eeuw een prominent bouwwerk was.
Passerende schepen waren in die dagen verplicht af te meren in deze toen bloeiende handelsnederzetting om hun goederen te koop aan te bieden.
Digitale reconstructie
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) liep het kasteel door oorlogsgeweld onherstelbare schade op. Slechts de Schanstoren bleef als ruïne voortbestaan.
Pas in 1980 kregen archeologen een beeld van de oorspronkelijke omvang van het complex. Op basis van later uitgevoerd aanvullend bouwhistorisch onderzoek kon in 2015 een digitale reconstructie van het kasteel worden gemaakt (afbeelding hieronder)
Het Nationaal Park De Maasduinen is de langste rivierduinengordel van Nederland.
Dit natuurgebied is ongeveer een half miljoen jaar geleden ontstaan toen de Rijn nog door dit gebied stroomde en de Maas als zijtak van deze rivier fungeerde.
Het bezoekerscentrum heeft een originele constructie en hangt in de oude sluisbak die het Reindersmeer verbindt met het Leukermeer. De foto toont het terras van Bosbrasserie ‘In de Sluis’.
Wandelroutes
Vanaf het bezoekerscentrum beginnen diverse wandelroutes rond het Reindersmeer, dat is ontstaan door de winning van zand en grind in 1959.
Stuwen met sluizen houden Maas bevaarbaar
In het begin van de twintigste eeuw werd een wet aangenomen om de Maas bevaarbaar te kunnen maken voor schepen tot 2.000 ton laadvermogen.
Daartoe moesten stuwen met bijbehorende sluizencomplexen worden gebouwd. De werkzaamheden voorzagen ook in de aanleg van kanalen en de afsnijding van enkele rivierbochten.
Zeven stuwen
In Nederland wordt de Maas op zeven plaatsen gestuwd: bij Borgharen, Linne, Roermond, Belfeld, Sambeek, Grave en Lith.
Maasverdrag
Het in 1994 gesloten Maasverdrag heeft bijgedragen tot een beter waterbeheer van de rivier. Niet alleen de bevaarbaarheid, maar ook de kwaliteit van het water, spelen hierin een belangrijke rol.
Langs de Maas in Cuijk domineert de Sint-Martinuskerk.
Het bouwwerk is een neogotische kruisbasiliek met dubbele toren, verrezen in de periode 1911-1913.
Door oorlogshandelingen van het Duitse leger vanaf de overkant van de Maas raakte de kerk in 1945 zwaar beschadigd. De laatste restauratie dateert van 2011.
Thompsonbrug herinnert aan Operatie Market Garden
De John S. Thompsonbrug overspant de Maas tussen Grave en Nederasselt en is gebouwd in 1929.
Thompson was de Amerikaanse luitenant die in de Tweede wereldoorlog als onderdeel van de Operatie Market Garden met een klein team de brug heroverde op de Duitse bezetters.
Hij landde met een groep parachutisten vlakbij de zuidelijke oprit van de brug en besloot niet te wachten op de komst van de overige soldaten.
Door de verrassingsaanval kreeg hij de brug onbeschadigd in handen. Sinds 2004 herinnert een monument aan deze actie.
Het Kanaal van Sint Andries verbindt de Maas met de Waal. De afstand tussen beide rivieren is hier ongeveer 2 km.
Het oorspronkelijke kanaal is rond 1600 gegraven en heette toen Schanse Gat.
Halverwege de negentiende eeuw werd in het kanaal een schutsluis gebouwd.
Ongeveer ter hoogte van het vestingstadje Heusden verandert de naam van de rivier in Bergsche Maas.
De gemeente onderging in de vorige eeuw een ingrijpende restauratie die in 1968 begon en veertig jaar duurde.
Drie molens
Het stratenplan van Heusden dateert nog uit de middeleeuwen.
Kenmerkend voor het stadje zijn de drie molens, die vlak bij elkaar op de noordelijke vestingwallen zijn gebouwd tussen 1971 en 1975.
Nabij het dorp Hank tekenen zich de eerste contouren van het natuurgebied de Biesbosch af.
De Bergsche Maas vloeit kort hierna in de Amer, die uitstroomt in het Hollands Diep en vervolgens in het Haringvliet.
De Haringvlietsluizen in de gelijknamige dam vormen de laatste barrière naar de Noordzee.
Het Maaswater heeft dan vanaf de bronnen in Frankrijk een afstand van 950 km afgelegd en een hoogteverschil van ruim 400 meter overwonnen.
