Lonza

Zwitserse Lonza zoekt nieuwe loop boven bedolven dorp Blatten

De Lonza, een 22 km lange zijrivier van de Zwitserse Rhône, stroomt in de Berner Alpen door het Lötschental en wordt gevoed door het smeltwater van de op 2.100 meter hoogte gesitueerde Langgletsjer.

In het brongebied van de rivier liggen de kleine woonkernen Ferden, Kippel, Wiler en Blatten. 

Natuurramp

Op 28 mei 2025 voltrok zich hier een natuurramp, toen een deel van de Birchgletsjer boven Blatten afbrak en dit dorp onder miljoenen kubieke meters ijs, rotsen en modder werd bedolven. Twee dagen eerder was de bevolking geëvacueerd.

De loop van de hier nog jonge Lonza werd geblokkeerd door de reusachtige modderlaag, waardoor het water zich snel ophoopte tot een meer waarin nog resterende huizen verdwenen.

Vloedgolf voorkomen

Uiteindelijk baande de Lonza zich een nieuwe weg door de modderlaag boven het bedolven dorp, waarmee een vloedgolf in het Lötschental werd voorkomen.

Uit voorzorg was onderin het dal het stuwmeer bij het dorp Ferden geleegd zodat het opgehoopte Lonzawater hierin kon worden opgevangen.

Hoog boven het onder een dikke modderlaag bedolven dorp Blatten baant de Lonza zich een nieuwe weg.
© Screenshot Schweizer Radio und Fernsehen.
Blatten vóór de ramp op 28 mei 2025. De Lonza stroomt dwars door het dorp. (© SRF)
Het rood gearceerde deel toont het bedolven deel van het dorp Blatten.
Het wit omrande stukje rechtsonder is het restant van de afgebroken Birchgletsjer.
In blauw aangegeven de stroomrichting van de Lonza tot links onder in het stuwmeer bij Ferden. (© SRF)
Op deze foto is te zien hoe de na de ramp geblokkeerde Lonza een meer vormt. Enkele dagen later zocht de rivier een eigen weg door de moddermassa.(© SRF)
In het najaar van 2024 maakte het team van Reizen langs Rivieren een reportage in het Lötschental. Fotograaf Tonny IJsselstijn legde onder andere de door Blatten stromende Lonza vast.
Alle huizen en gebouwen op deze foto zijn verwoest en liggen nu onder een tientallen meters dikke modderlaag.

Isolement

De dorpen in het Lötschental waren eeuwenlang geïsoleerd van de buitenwereld en alleen via smalle bergpaden en per muildier bereikbaar.

Dit veranderde na 1913 door de aanleg van de bijna 15 km lange Lötschbergtreintunnel tussen Kandersteg en Goppenstein.

Het meest oostelijk gelegen Blatten is pas halverwege de jaren vijftig aangesloten op de autoweg die kort na de Tweede Wereldoorlog door de vallei is aangelegd.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is 1-Langgletsjer-close-1024x678.jpg
De Lonza begint op de Langgletsjer
De bovenloop van de Lonza
Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is 4-Grundsee-met-mensenJPG-1024x678.jpg
Het kristalheldere water van de Grundsee
De eerste huizen langs de Lonza nabij de Fafleralp
Het parkeerterrein de Fafleralp is de uitvalsbasis voor wandelingen naar de bron van de Lonza. De Zwitserse Postautobus verbond deze locatie met de dorpen in de omgeving en het treinstation van Goppenstein. Na de ramp in Blatten is de Fafleralp voorlopig niet langer via de weg bereikbaar.
Kort voor de monding in de Rhône doorsnijdt de Lonza het dorp Gampel

Meer Zwitserse rivieren