Fiumelatte

Mysterieuze herkomst kortste rivier Italië

Op een steenworp afstand van het toeristische stadje Varenna dendert een smalle bergstroom met hoge snelheid en veel geraas in het Comomeer. 

Door de lengte van nauwelijks 250 meter wordt de Fiumelatte hier met trots als de kortste rivier van Italië gepromoot.

De naam is afgeleid van de melkachtige kleur die het riviertje in het steile verval van gemiddeld 36 graden aanneemt.

Slechts half jaar actief

De herkomst van de ‘melkrivier’ is een nog altijd niet geheel opgehelderd mysterie. Het fenomeen is extra interessant doordat de Fiumelatte slechts periodiek actief is.

Meestal in de tweede helft van de maand maart begint het riviertje hoog boven het gelijknamige dorp plotseling met grote kracht te stromen om in het begin van de herfst weer even abrupt op te drogen. 

Ondergrondse bron

In het ‘actieve’ seizoen wordt het riviertje voor het eerst zichtbaar als het water uit een opening in het Grigna-gebergte spuit.

Gemakshalve wordt deze plek als de bron aangewezen, maar die bevindt zich vrijwel zeker vele kilometers eerder ondergronds.

Leonardo da Vinci

De herkomst van het Fiumelatte-water houdt onderzoekers al eeuwenlang bezig. Ook kunstenaar annex wetenschapper Leonardo da Vinci was erdoor geïntrigeerd.

Codex Atlanticus

Hij noemt de Fiumelatte in zijn befaamde ‘Codex Atlanticus’, een tussen 1479 en 1519 opgestelde beschrijving van uiteenlopende onderwerpen, waaronder vliegkunst, opmerkelijke uitvindingen, wiskundige en geologische fenomenen.

Da Vinci verrichtte zelf hoog in het Grignagebergte onderzoek in de omgeving van de mogelijke bron van de Fiumelatte zonder overigens tot een afrondende conclusie te komen. 

Onderaardse verbinding

Ook na hem hebben talloze speleologen geprobeerd het mysterie op te helderen.

xDoor een test met een gekleurde vloeistof is inmiddels vast komen te staan dat er inderdaad een onderaardse verbinding bestaat tussen een gletsjerkom en de plek waar de Fiumelatte tevoorschijn komt uit het gebergte.    

De plaats waar de Fiumelatte voor het eerst in de buitenlucht verschijnt, bereiken we via een prachtige wandelroute vanuit het centrum van Varenna.

Een langzaam omhoog lopend bospad eindigt na ongeveer twintig minuten bij een picknickplaats. 

Een smalle ijzeren brug en een metalen trapje voeren ons tot de plaats waar het water uit een door tralies afgezet gat met grote kracht naar buiten stroomt.

In het najaar valt de Fiumelatte droog

Langs de rechteroever van de Fiumelatte loopt een tamelijk steil wandelpad.

Na een doorgang onder de spoorlijn en een brug stroomt de rivier in het dorpje Fiumelatte in het Lago di Como.

Meer Italiaanse rivieren