Stuwmeer inspireert Franse kaasboeren

Runderen langs het Lac de Roselend leveren de melk voor de Beaufort-kaas.

Succesverhaal uit ‘verdronken’ dorp

In het Alpengebied zijn vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw talloze stuwdammen opgetrokken. Dat gebeurde niet alleen om overstromingen van rivieren te beteugelen, maar ook om energie te winnen uit waterkracht.

De kunstmatige meren die hierdoor ontstonden, hadden in deze gebieden een dramatische impact op de bevolking, die huis en haard kwijtraakte.

Bovendien werden grote stukken landbouwgrond opgeofferd.

Roselend opgeofferd voor energie uit waterkracht

Zo ook in het Beaufortainmassief in de Franse Savoie, waar de bouw van de Roselend-stuwdam de ondergang betekende van het gelijknamige dorp.

Na de voltooiing van de dam begon in 1960 het vollopen van het dal en verdwenen dorp en omliggende weidegrond onder water.

Sindsdien is het Lac de Roselend een belangrijke leverancier van energie.

Het water wordt vanuit het meer via een 13 km lange tunnelbuis naar de ondergronds gebouwde waterkrachtcentrale LaBâthie gevoerd.

De enige herinnering aan het ‘verdronken’ dorp Roselend is de kapel Sainte-Madeleine, die werd herbouwd en nu een bezienswaardigheid is op de oever in de directe omgeving van de stuwdam.

Ontruiming omgezet in samenwerking

Aanvankelijk leek de geboorte van het stuwmeer ook het einde van een tijdperk waarin runderen generaties lang melk leverden voor de productie van de Beaufortkaas. 

Het negatieve aspect van de ontruiming van het gebied werd echter omgezet in een constructief plan. De onteigende boeren gebruikten de financiële compensatie voor de opzet van een samenwerkingsverband.

De jaarlijkse productie en distributie van de Beaufortkaas is sindsdien sterk gemoderniseerd en wordt gevoed door meer dan 400 zuivelboerderijen. 

De Roselend-stuwdam is 804 meter lang en 150 meter hoog. Uit het meer ontstaat de Doron. Deze rivier is bijna 25 km lang en mondt via de Arly uit in de Isère.

Informatiecentrum

De activiteiten van de succesrijke coöperatie, die werkgelegenheid biedt aan duizend mensen, worden in een aantrekkelijke entourage uitgedragen in een informatiecentrum in het stadje Beaufort sur Doron.

Bezoekers zijn hier het gehele jaar welkom voor een rondleiding, die ook een blik biedt op de productiehal van de kaas.

Andere kijk op dammen en stuwmeren

De opvattingen over stuwdammen en kunstmatig gevormde meren zijn de laatste jaren sterk aan het veranderen.

Nieuwe wetenschappelijke inzichten over de ecologische gevolgen van deze ingrepen hebben inmiddels geleid tot het slopen van veel dammen.

Hierdoor kunnen rivieren vrijer stromen en weten trekvissen hun weg stroomopwaarts naar de hoger gelegen paaigronden weer gemakkelijker te vinden.

De wetenschappelijke vaststelling dat stuwmeren broeikasgas uitstoten, heeft de roep om afbraak van de dammen verder versterkt.